Gastrointestinal Semptomlar: Diyare, steatore (yağlı dışkı), karın ağrısı, şişkinlik ve kilo kaybı. Bu belirtiler, villus atrofisi sonucu gelişen malabsorpsiyona bağlıdır.
Malabsorpsiyon Belirtileri: Demir eksikliği anemisi, B12 vitamini ve folik asit eksikliğine bağlı megaloblastik anemi, osteomalazi ve osteoporoz gibi durumlar görülebilir.
Dermatitis Herpetiformis: Çölyak hastalığına özgü, ciltte kaşıntılı ve veziküllerle seyreden bir döküntü.
Tanı:
Serolojik Testler: Anti-tTG (doku transglutaminaz) antikorları, anti-endomisyum antikorları (EMA) gibi otoantikorlar yüksek hassasiyet ve özgüllük ile çölyak hastalığını gösterir.
Üst Endoskopi ve İnce Bağırsak Biyopsisi: Villus atrofisi, kript hiperplazisi ve intraepitelyal lenfositoz, çölyak hastalığının histolojik bulgularıdır.
Genetik Testler: HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 genotipleri çölyak hastalığı ile ilişkilidir.
Tedavi:
Glutensiz Diyet: Çölyak hastalığının tedavisinde temel yaklaşım, ömür boyu sürecek glutensiz diyettir. Gluten içeren buğday, arpa, çavdar gibi tahıllardan kaçınılmalıdır.
Vitamin ve Mineral Takviyeleri: Malabsorpsiyona bağlı olarak gelişen eksiklikleri düzeltmek için B12 vitamini, demir, kalsiyum ve D vitamini gibi takviyeler gerekebilir.
Düzenli İzlem: Serolojik testler ve klinik değerlendirme ile hastalar düzenli olarak izlenmelidir. Diyete uyumun değerlendirilmesi ve komplikasyonların önlenmesi önemlidir.
