Tanım: Kolon polipleri, kolon mukozasından kaynaklanan, genellikle benign, ancak bazıları malignite potansiyeli taşıyan büyümelerdir. Kolon polipleri, kolorektal kanser gelişimi için önemli bir risk faktörüdür.
Türleri:
Adenomatöz Polipler: En sık görülen polip tipidir ve malign transformasyon riski taşır. Tubüler, tübülovillöz ve villöz adenoma olarak alt türlere ayrılır. Villöz adenomlar, malignite potansiyeli en yüksek olanlardır.
Hiperplastik Polipler: Genellikle benign olan bu polipler, düşük malignite riski taşır. Ancak, büyük boyutlu ve sağ kolon yerleşimli hiperplastik polipler, “serrated polip” olarak adlandırılan alt tipleri içerebilir ve malign potansiyele sahip olabilir.
Serrated Polipler: Hiperplastik poliplerin bir alt grubu olarak kabul edilir ve serrated adenomlar malignite potansiyeline sahiptir. Bu polipler, kolorektal kanser gelişiminde önemli bir rol oynayabilir.
Hamartomatöz Polipler: Genellikle Peutz-Jeghers sendromu veya juvenil polipozis gibi genetik sendromlarla ilişkilidir. Bu polipler, genellikle benign olmakla birlikte, bazıları malignite riski taşır.
Klinik Bulgular:
Asemptomatik: Çoğu kolon polipi semptom vermez ve rutin kolonoskopi sırasında saptanır.
Kanama: Polipler, rektal kanama veya melena gibi gastrointestinal kanama belirtilerine neden olabilir.
Barsak Alışkanlıklarında Değişiklik: Büyük polipler, barsak lümenini tıkayarak konstipasyon veya ishal gibi belirtilere neden olabilir.
Tanı:
Kolonoskopi: Kolon poliplerinin tanısında altın standarttır. Kolonoskopi sırasında polipler görülür, biyopsi alınır veya polipler tamamen çıkarılabilir.
Biyopsi ve Histopatolojik İnceleme: Poliplerin malign potansiyelini değerlendirmek için biyopsi alınarak histopatolojik inceleme yapılır.
Tedavi:
Endoskopik Polipektomi (EMR ve ESD): Küçük ve benign polipler için EMR (Endoskopik Mukoza Rezeksiyonu) yaygın olarak kullanılır. Büyük ve malign potansiyel taşıyan polipler için ise ESD (Endoskopik Submukozal Diseksiyon) önerilir.
Cerrahi Rezeksiyon: Endoskopik olarak çıkarılamayan, büyük veya çok sayıda polip varlığında cerrahi müdahale gerekebilir.
Takip: Poliplerin tekrarını veya yeni poliplerin gelişimini izlemek amacıyla düzenli kolonoskopi takipleri önerilir.
