Tanım: Pankreasın en yaygın malign tümörüdür ve genellikle pankreas başında yer alır. Pankreatik adenokarsinom, genellikle geç evrede teşhis edilir ve prognozu kötüdür.
Risk Faktörleri: Sigara kullanımı, kronik pankreatit, diyabet, aile öyküsü, obezite ve ileri yaş. BRCA2 gibi genetik mutasyonlar da riski artırabilir.
Patogenez: Genetik mutasyonlar (örneğin, KRAS, p16, TP53) pankreas hücrelerinin kontrolsüz büyümesine yol açar. Tümör, lokal invazyon ve metastaz yapabilir.
Klinik Bulgular (Devam):
Kilo Kaybı: İştah kaybı ve tümörün sindirim fonksiyonlarını bozması nedeniyle hastalarda belirgin kilo kaybı görülür.
Ağrısız Sarılık: Tümörün safra yollarını tıkaması sonucu, genellikle ağrı olmaksızın sarılık (ciltte ve göz beyazlarında sararma) gelişir.
Karın Ağrısı: Epigastrik bölgede ve sırta vuran karın ağrısı yaygındır. Ağrı, özellikle tümörün sinirleri invaze etmesi durumunda belirgin olabilir.
Halsizlik ve Yorgunluk: Hastalarda yaygın olarak halsizlik, yorgunluk ve genel bir hastalık hissi görülür.
Tromboz Eğilimi: Pankreas kanserli hastalarda, derin ven trombozu (DVT) gibi trombotik olaylar daha sık görülür. Bu durum, Trousseau sendromu olarak bilinir.
Tanı:
Görüntüleme Yöntemleri: Karın ultrasonu, BT, MR ve endoskopik ultrasonografi (EUS) ile pankreas tümörlerinin yeri, büyüklüğü ve yayılımı değerlendirilir.
Tümör Belirteçleri: CA 19-9, pankreas kanserinde yaygın olarak kullanılan bir tümör belirtecidir; ancak tanıda spesifik değildir.
Biyopsi: Kesin tanı, ince iğne aspirasyonu veya endoskopik ultrasonografi rehberliğinde alınan biyopsi ile konur.
Evreleme: Tümörün yayılımını ve metastaz varlığını belirlemek için BT, MR ve PET-CT gibi ileri görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Tedavi:
Cerrahi Tedavi: Cerrahi, pankreas kanserinde tek küratif tedavi seçeneğidir. En yaygın cerrahi prosedür, pankreatikoduodenektomi (Whipple ameliyatı) olup, pankreas başındaki tümörler için uygulanır. Ancak, cerrahi tedavi genellikle yalnızca erken evrelerde yapılabilir.
Kemoterapi ve Radyoterapi: Adjuvan (ameliyat sonrası) veya neoadjuvan (ameliyat öncesi) olarak uygulanabilir. Metastatik hastalıkta palyatif amaçla da kullanılabilir.
Palyatif Bakım: Ağrı yönetimi, beslenme desteği ve diğer semptomların kontrolü için palyatif bakım önemlidir. Sarılık veya safra yolu tıkanıklığını gidermek için stent yerleştirme yapılabilir.
Hedefe Yönelik Tedavi ve İmmünoterapi: Yeni gelişen tedavi yöntemleri, özellikle genetik mutasyonlara yönelik hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapiler üzerinde çalışılmaktadır.
